Benodigdheden
- Pot met deksel (vb. confituur-, honing-, chocopot)
- Wiek (stukje van gele vaatdoek)
- Colsonbandjes (bij voorkeur lang)/ Ducktape
- Palen (plastiek met pin)
- Merkbuisje
- Markeerstiften in verschillende kleuren
- Alcoholstift
- Lokstof 1/3 bier, 1/3 wijn (zoete), 1/3 suiker of grenadinesiroop
- Trappit (wespenlokstof)
- Verrekijker
- Kompas of smartphone
- Rugzak of tas
- Chronometer of smartphone
- Pen + papier
- Infofiches
- Fiche per wiekpot
- Wit/rood lint
De meeste benodigdheden zullen ter beschikking gesteld worden door onze vereniging.
Waar en hoe plaatsen we de wiekpotten?
Bij de eerste waarneming plaatsen we de wiekpotten in een driehoek rond de waarneming met een minimumafstand van 50 -100 m. Plaats de potten niet dichter bij elkaar! Aan elke wiekpot moet verplicht een infofiche hangen.
De potten worden voorzien van lokstof en een wiek, deze zuigt de lokstof naar boven en bij elk bezoek aan de pot benevelen we de wiek met Trappit. We nummeren de wiekpotten en voorzien ze van een bepaalde kleur (bijv. 1 wit, 2 geel, 3 groen, enz…), de locaties van de potten worden doorgegeven aan de coördinator van de opsporing.
We plaatsen per paal 2 potten, 1 op ooghoogte en 1 ongeveer 50 cm daaronder, dit doen we omdat de Europese hoornaars de Aziatische anders zullen verjagen. Onze palen kunnen in de grond geduwd worden en eventueel aan een boom, paal, heg, of iets dergelijks bevestigd worden.
Hoe controleren we de wiekpotten?
We proberen zoveel mogelijk ‘controlerondes’ te doen, bij deze rondes blijven we ongeveer 15 minuten bij elke pot staan nadat we de wiek met Trappit beneveld hebben. Indien we na 15 minuten geen Aziatische hoornaar hebben opgemerkt gaan we verder naar de volgende pot en herhalen we de routine. Hier is het aangewezen om in groepen te werken en met elkaar af te spreken op welke alternerende tijdstippen iedereen een handje kan toesteken.
Er zit een Aziatische hoornaar op de wiekpot
We wachten tot de hoornaar even aan het drinken is, op dit moment heeft ze geen oog meer voor haar omgeving en is ze makkelijk te benaderen. We nemen ons merkbuisje en doen de stamper eruit. Met het buisje benaderen we traag de pot en de houden we het buisje achter de hoornaar, langs achter zetten we het buisje over de hoornaar. Op dit moment zal deze schrikken en naar boven vliegen. Voorzichtig schuiven we het buisje naar de rand van het deksel en houden we onze stamper klaar. Nu de stamper erin zit kan de hoornaar niet meer ontsnappen. Tijd om te merken dus.
Merken van de Aziatische hoornaar
We merken de hoornaar met de kleur van de wiekpot op het borststuk, alsook merken we het achterlijf in een bepaalde kleur. Het is van groot belang zodat we veel kleurencombinaties kunnen maken, dit zal later met de verhuismethode van pas komen. We vermelden de kleur op de fiche van de pot. We laten de hoornaar opdrogen in het merkbuisje en plaatsen hem nadien terug op de wiekpot. Dit doen we door het buisje over de wiek te plaatsen en te wachten tot de hoornaar drinkt, voorzichtig verwijderen we daarna het buisje.
Vliegrichting en tijd bepalen
De eerste keer dat de hoornaar vertrekt nadat hij gemarkeerd is, zal hij ergens in de omgeving zijn verf willen verwijderen, hierdoor gaat hij lang wegblijven. Het is niet abnormaal dat dit een half uur zou zijn. Nadien zal de hoornaar terugkomen naar de pot en zich voldrinken. Op dat moment houden we onze chrono en kompas bij de hand. Op het moment dat de hoornaar vertrekt starten we de tijd en proberen we haar zo lang mogelijk te volgen. Vervolgens noteren we de vliegrichting, we blijven bij de pot tot de hoornaar terugkomt en noteren opnieuw de tijd. Deze procedure proberen we zo vaak mogelijk te herhalen. Het is mogelijk dat de hoornaar verschillende vliegrichtingen neemt, ze vliegt immers nooit lijnrecht door en baseert zich op herkenningspunten.
Afstand tot het nest bepalen
Eens we meerdere tijden hebben van 1 enkel individu houden we rekening met de kortste tijdstippen. Op basis van deze bepalen we de afstand. De afstand tot het nest is 100 m per minuut dat een hoornaar onderweg is. Dus een hoornaar blijft 5 minuten weg dan zal het nest op ± 500 m zijn. Hoe korter de tijd, hoe nauwkeuriger de afstand. Bij een tijd van meer dan 10 minuten moeten we rekening houden met afwijkingen.
Wiekpotten verplaatsen richting het nest
Indien we van meerdere wiekpotten een gemeenschappelijke vliegrichting hebben, gaan we de potten verplaatsen richting nest. Normaliter zullen de hoornaars de nieuwe locatie snel vinden mits deze op hun route geplaatst wordt en we korter richting het nest gaan. De coördinator zal jullie bijstaan met het bepalen van de locaties om zo een snijpunt te kunnen creëren.
We hebben een snijpunt, het nest is in de buurt
Samen met de coördinator en de speurders wordt er een straal op de kaart getekend, rekening houdend met de maximumafstanden, de vliegtijden en de omgeving. Bij een grote waarschijnlijkheid worden zoveel mogelijk speurders betrokken om te gaan zoeken. Naargelang de tijd van het seizoen kan het zijn dat we op zoek gaan naar een primair of secundair nest, mogelijk beide.
Een gecoördineerde aanpak
Alle gegevens zullen worden verzameld in 1 centraal punt bij de coördinator. Deze zal ze op zijn beurt delen waar dit noodzakelijk is, en eventueel een oproep of samenkomst organiseren om het vinden van het nest te bespoedigen.
Waar bevinden zich de nesten?
Een primair nest zal zich niet hoog bevinden. Geliefkoosde plaatsen zijn struiken, hagen, tuinhuizen, gebouwen. Het nest is bolvormig en hangt meestal op een plaats beschut tegen regen en wind.
Een secundair nest is groot en kan zeer hoog hangen. Vaak in bomen of hoge gebouwen. Er is geen voorkeur voor een bepaalde boomsoort of plaats. Bij het zoeken kijken we best met een verrekijker naar het bovenste boomdeel en boven de kruin om eventuele activiteit waar te nemen. De nesten hangen vaak in het topgedeelte (1/3) van de boom, maar uitzonderingen kunnen altijd.
Het nest is gevonden, wat doen we?
Zeer belangrijk hier is dat we bepalen waar het nest is. We nemen een foto, en voor mensen die in de mogelijkheid zijn, de gps-coördinaten. We bevestigen ook het wit/rode lint rond de stam van de eventuele boom zodat wij en eventueel de verdelgers het nest achteraf makkelijk kunnen vinden. We doen de melding op www.vespawatch.be.
We gaan in geen geval zelf het nest benaderen, Aziatische hoornaars kunnen zeer agressief reageren in de buurt van een nest. Dit kan faliekant aflopen.
Ben je bereid te helpen of heb je graag meer info? Dan kan je contact opnemen via tom@bieentelers.be. We voorzien dan de nodige professionele begeleiding.